рефераты бесплатно

МЕНЮ


Внешняя задолженность государства. Пути повышения пользы

йаранмыш вя йцксяк ихтисаслы кадрларла тямин олунмушдур. Бу структур

боръланма просесини , дювлят хярълярини вя боръларын гайтарылмасы

мясяляляриня нязарят едир.

Боръланманын идаря олунмасы просесиндя илк аддымлардан бири сямяряли

фяалиййят эюстярян информасийа системинин мювъудлуьудур. Беля ки, бу

информасийа системи боръланма просесинин ясасы олараг боръларын щяъминин

динамикасынын мейлляринин бейнялхалг малиййя базарларында кредитлянмянин

шяртляри вя кредиторларын игтисади фяалиййяти щаггында дольун мялумат

вермялидир.

Борълары олан юлкяляр цчцн боръланма вя онларын идаря олунмасы просесинин

щцгуги нюгтейи нязярдян комплекс малиййя вя фиксал тящлили зяруридир.

Беля ки, бу тяряфляр арасында рисклярин бярабяр пайланмасына хидмят едир.

Боръланма сащясиндя ядалятли гярарын верилмяси ашаьыдакы шяртлярин риайят

олунмасыны тяляб едир :

34. мцгавилялярин уйьун формаларына риайят олунмасы;

35. мцгавилялярин шяртляринин йериня йетирилмясиня зяманят;

36. «мцгавилялярин азад баьланмасы» принсипинин йериня йетирилмяси;

37. обйектив нормаларын, ъавабдещлийин вя компенсасийа принсипляринин

йериня йетирилмяси .

Диэяр тяряфдян, бу принсипляр «нефтдолларларынын» тякрар дювриййяси

нятиъясиндя рисклярин пайланмасы цчцн истигамятляндириъи васитя ола

биляр. Инкишаф наминя ямякдашлыг сащясиндя ися дювлятин хяръляринин

структур сявиййясини тяйин етмяк цчцн истифадя олуна биляр. Зярурят

дахилиндя ися боръларын гайтарылма вахтынын узадылмасы перспективлярини

тяйин етмяк цчцн истифадя етмялидир.

Боръларын истифадя олунмасы просесдя игтисадчыларын, малиййя

експертляринин, планлашдырма сащясиндя експертлярин, мцщасиблярин вя

щцгугшцнасларын иштиракы ваъибдир. Боръларын идаря олунмасы просесиндя

иштирак едян кадрларын пешякарлыг сявиййяси чох йцксяк олмалыдыр вя

онларын фяалиййятиндян дювлятин дцнйа малиййя базарларында етибарлыьы,

кредит габилиййятлийи вя диэяр имиъи якс етдирян ваъиб характерлярдян

асылыдыр.

Бу йахынларда Дцнйа Банкы боръларын идаря олунмасы сащясиндя йени

методик эюстяришляр вермишдир вя орада, Малиййя Назирлийиндя ашаьыдакы

гурумларын йарадылмасы тяклиф олунур: хариъдян малиййяляшдирмя мясяляляри

цзря, боръларын верилмяси цзря данышыгларын апарылмасы вя боръларын идаря

олунмасы сащясиндя бюлмянин йарадылмасы.

Беля гурум артыг Азярбайъанын Малиййя Назирлийиндя йарадылмыш вя

актив фяалиййят эюстярир.

Базар игтисадиййаты шяраитиндя инкишаф едян юлкялярля борълар цзря

мцгавиляляр рисклярин пайланмасынын ваъиб аляти кими истифадя олунур.

Боръларын идаря олунмасы просесинин сямярялилийи ися кредитлянмя вя

боръланма сащясиндя рисклярин бцтцн аспектляринин бу просесдя ящатя

олунмасындан асылыдыр.

Борълары идаря олунмасы просесиндя информасийа базасынын олмасы чох

ваъиб мясялядир. Боръланма щаггында щяр бир мцгавиля юзцндя мцхтялиф нюв

информасийа дашыйыр. Бу информасийанын глобал информасийа системиндя

тящлили вя рярар гябул олунмасы боръланманын идаря олунмасынын

сямярялилийини артырмалыдыр. Информасийа системиндя гейдя алынмыш мялумат

ашаьыдакылары якс етмялидир : боръун мигдары вя щансы валйутадыр,

кредитор щаггында мялумат, малиййя шяртляри : юдянишин вахтынын

узадылмасы, боръун гайтарылма графики, фаиз дяряъяляри, комисйон

ющтяликляр вя с. йыьымлар, юдяниш дювриййяси, гиймятли каьызлар, негатив

вязиййятляр, разылашманын шяртляринин йериня йетирилмямяси щаггында

ясаснамя, мяслящятлярин апарылмасы тялябляри, разылашмаларын ляьв

олунмасы проседуралары, боръ ющтяликляринин ляьви вя сцрятляндирилмяси,

мцбащисялярин тянзимлянмяси.

Мялуматлар базасында дювлят тяшкилатларына верилян борълардан

башга, щям дя юзял тяшкилатлара верилян борълар да якс олунмалыдыр

(боръларын зяманятли вя йа зяманятсиз олмасындан асылы олмайараг). Юзял

мцяссисялярин хариъдян боръланмасы юлкянин тядиййя балансына мянфи тясир

эюстяря биляр. Одур ки, юзял боръланма щаггында информасийа мялумат

базасында ясас йерлярдян бирини тутур. Боръларын идаря олунмасына аид

олан мялуматларда кечмиш иллярин дя динамикасы якс олунмалыдыр. Бу ися юз

нювбясиндя эялирлярин борълара олан нисбятиниякс едян эюстяриъилярин вя

боръ вясаитляринин истифадя олунмасынын прогнозуну формалашдырмаьа имкан

верир.

Гейд едяк ки, адятян практикада хариъи вя дахили борълар арасында

щеч бир фярг гойулмур. Бу ися мянфи нятиъяляря эятиря биляр : хариъи

борълар адятян дюнярли валйутада юдяндийи цчцн валйута курсларынын

дейишмяси юлкянин тядиййя балансына мянфи тясир едя биляр; дахили борълар

ися щямин юлкянин валйутасында гайтарылыр вя бу проблем юлкядахилиндя

даща асан щялл олуна биляр.

Мялуматлар базасынын формалашмасында ясас ролу Дювлят, Статистика

Комитяси, Игтисадиййат вя Малиййя Назирликляри, Милли банк ойнамалыдыр.

Бу гурумларын тягдим етдийи информасийа тящлил олунараг дягигляшдирилир

вя базайа дахил едилир.

Азярбайъан Республикасынын хариъи боръ алынмасы вя идаря едилмясинин

щцгуги нюгтейи нязярдян лазыми инкишаф олмамышдыр. Хариъи боръун идаря

едилмяси сферасында йеэаня ганун «Дювлят боръу щаггында» 29 декабр 1992-

ъи илдя Азярбайъан Республиканын ганунудур. Бу гануна эюря дювлят

боръунун мцтляг вя нисби щяддини милли мяълис бцдъя иля ейни вахта тясдиг

едир.

Щяр ил республиканын дювлят бцдъяси тясдиг олунаркян онун мяхариъ

щиссясиндя хариъи боръларын юдянилмясидя нязярдя тутулур. Мясялян, 1998-

ъи ил бцдъясиндя Республиканын дювлят боръуну юдямяк цчцн 146672, 6

млн.манат (тягрибян 38,6 млн.доллар) нязярдя тутулмушдур. Лакин бу ганун

хейли кющнялиб, щям дя хариъи боръ вя онун идаря едилмясинин ясас

проблемлярини ящатя етмир. Чцнки щятда хариъдян боръланма щяддини мцяййян

едяркян ики амили нязяря алмаг лазымдыр:

38. Юлкянин сямяряли истещлак едя биляъяйи хариъи капиталын щяъми;

39. Тядиййя балансында проблем йаратмадан юлкянин хидмят едяъяйи хариъи

боръун щяъми.

Щяр бир юлкядя макроигтисади сийасяти ъавабдещ органлар тяряфиндян

инвенстисийа, игтисади артым вя хариъи боръ арасында асылылыг диггятля

юйрянилмялидир. Нязяря алынмалыдыр ки, хариъдян боръланманын

макроигтисади сабитлийя тясириня йалныз истещсал , истещлак, йыьым вя

инвестисийа контекстиндя бахыла биляр.

Буна эюря дя , бизим фикримизъя идаря етмя просесинин конкрет

сащяляриня эюря ъавабдещ олан, дювлятин бирсыра институсионал

органларынын бирэя фяалиййятини нязярдя тутан, хариъи боръланма вя хариъи

боръун идаря едилмяси щаггында йени ганунун ишляниб щазырланмасы вя гябул

едилмяси ваъибдир. Институсионал тяркибин гаршылыглы фяалиййятинин щцгуги

ясасыны гойан база лазымдыр.

Ганунда хариъи боръун идаря едилмяси цзря ъавабдещликляр нязярдя

тутулмалыдыр .

ЯМЯЙИН МЦЩАФИЗЯСИ

Эириш

Ямяйин мцщафизяси – инсан амилинин ятраф шяраитдя актив щярякятляри

вя бу щярякятлярин зийансыз вя максимум хейирля йериня йетирилмяси

демякдир.

Дцнйа практикасында танынмыш риск консепсийасы мювъуддур ки, бурада

горунма ямялиййатлары ялдя олунмуш щяддляря уйьун сахланылыр. Йяни рискин

кямиййятляри статистик щесабланыр вя максимум рисксиз ямяк цзря

истещсалат просеси гурулур. Рискин гиймятляндирилмяси заманы ашаьыдакылар

прiоритет кими гябул олунур:

а) юлцмля нятиъялянян зядяляр

б) аьыр истещсалат зядяляри

ъ) хястялянмяляр

ч) мадди иткиляр

вя бунлары нязяря алмагла ишчи сащяляр тяшкил олунмалыдырлар.

1. Тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляринин анализи

Тящлцкя – мцхтялиф амиллярин иш просеси заманы инсан организминя олан

йабанчы тясирляридир. Ямяк тящлцкясизлийи стандартлар системиня (ЯТСС)

уйьун тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляриня бюлцнцрляр. Лакин ейни

амили юлчц щяддиня уйьун щям тящлцкяли, щям дя зярярли амил кими нязяря

алмаг олар. Зярярли вя тящлцкяли амилляри ашаьыдакы груплара уйьун

характеризя етмяк олар:

а) инсан организминя бирбаша мянфи тясир щяддиня ;

б) бядян органларынын функсионал фяалиййятинин чятинляшмясиня уйьун ;

ъ) истещсалат просесляринин елементляринин нормал щяддляриня

тясирляриня

ч) гяза йаратма щяддиня ;

д) партлайыш вя йаньын щяддиня ;

Анализ заманы ашаьыдакы тящлцкяляр нязярдян кечирилиб онлара гаршы

профилактики тядбирляр планы щазырланмалыдыр.

1. Механики амилляр

а) щярякятли вя фырланан елементлярин тяснифаты ;

б) мцхтялиф кцйляр (ултрасяс вя инфросяс) ;

ъ) вибрасийа (цмуми вя локал) ;

ч) гравитасийа аьырлыьы ;

д) щавасызлыг ;

е) тцстц, думан вя гейри стабил барометрик тязйиг;

я) щавадакы гейри- токсики тозун щядди вя с.

2. Термик вя температур амилляри

а) гыздырылмыш вя сойудулмуш сятщляр ;

б) ачыг одун вя йаньынын температуру ;

ъ) щямчинин бура температур, рцтубят вя щаванын щярякят сцряти кими

метроложи параметрляри дя аид етмяк олар.

3. Електрик амилляри

а) електрик ъяряйаны ;

б) статик ъяряйан ;

ъ) електрик сащяси ;

д) ион шцаланмасы вя щаванын ионлашмасы.

4. Електромагнит амилляр

а) ишыгланма;

б) ултрабянювшяйи вя инфрогырмызы шцаланма ;

ъ) електромагнит шцаланма ;

ч) магнит сащяси .

5. Кимйяви амилляр

а) зящярли, йаньын вя партлайыш йарадан маддяляр ;

б) щаванын мцхтялиф газларла зянэинляшмяси ;

ъ) щаванын аьырлашмасы (таксик тоз вя газ).

6.Биоложи амилляр

а) микро вя макроорганизмлярин зярярли тясири ;

б) истифадя едилян гида вя суйун биотямизлийи ;

7.Психофизиоложи амилляр

а) йорулма ;

б) алкогол гябулу ;

ъ) стресс ;

ч) наращат иш йери .

2. Истещсалат санитарийасы

Истещсалат санитарийасы дедикдя нормал иш йеринин метроложи

нормалара уйьунлуьу баша дцшцлмялидир. Йяни, нормал тямиз щава, иш

йеринин мцхтялиф техники гурьуларла тяъщизи вя с.

2.1. Иш йериня цмуми тялябляр

Бцтцн истещсалат сащяляри ЯТСС-ин тялябляриня уйьун тикилмиш

биналарда вя тикилилярдя йерляшмялидир вя ашаьыдакылара

уйьунлашдырылмалыдыр:

1. Иш йерляри, ангарлар, ишчи сехлярдя щаванын ахым истигамяти нязяря

алынмалыдыр.

2. Мцлки авиасийа мцяссяляриндя тикинти ишляри апарылан заман баш

плана уйьун йериня йетирилмялидир, йяни

а) сащя су тяъщизатына йахын олмалыдыр ;

б) ясасян кцйя вя вибрасийайа давамлы материаллардан истифадя

едилмялидир;

ъ) атмосферя зярярли маддяляр бурахан сащялярдян аралы вя кцляк

истигамятинин статик щесабаты нязяря алынмагла йерляшдирилмялидир ;

ч) тикинти заманы тябии ишыгланма зоналары мцтляг нязяря

алынмалыдыр ;

д) бина авиасийа ганунларына уйьун тикилмялидир.

3. Санитар нормалар ашаьыдакына там уйьунлашдырылмалыдыр :

а) - температур [pic]

21-23

- нямишлик % 60-40

- температур дцшкцсц мах [pic] 2

- щаванын щярякят сцряти м/с

0.2

- бир няфяря ишчи сащя м2

4.5-5

- бир няфяря ишчи щяъм м3

13-15

б) иш йерляри ишыглы, отаглар тямирли вя естетик тяртиб

едилмялидир.

4. Бир бинада мцхтялиф истещсалат сащяляри йерляшдикдя щяр бир

сащядяки зярярли амилляр диэяр сащялярдя нязяря алынмалыдыр.

5. Щяр бир сащя ашаьыдакыларла тяъщиз едилмялидир:

а) санитар говшаьы иля (гадын, киши айаг йолусу, хцсуси

ялцзйуйан, аьыр вя чиркли душла);

б) гардеробла;

ъ) истилик системи иля.

2.2. Истещсалат сащяляринин вентелйасийасы

Иш йерляриндя щаваны нормал сахламаг цчцн тябии вя сцни вентелйасийа

нязяря алынмалыдыр. Бунун цчцн ашаьыдакы тядбирляр щяйата кечирилмялидир:

а) иш йериндя щава щяр эцн ишдян габаг дяйишдирилмялидир;

б) бина вя тикилиляр хцсуси аерасийа гайдаларына уйьун тикилмялидир;

ъ) бина вя тикилиляр сцни вентелйасийа вя йа конденсионер системляри

иля тяъщиз едилмялидир;

ч) вентелйасийа системляри вя конденсионер системляри даима ишляк

вязиййятдя сахланмалыдырлар, бунун цчцн филтрляр даима тямизлянмяли вя йа

дяйишдирилмялидирляр;

д) санитар нормалара уйьун олараг тябии вя сцни вентелйасийа бирликдя

щяр бир ишчини саатда 30м3/с-дан аз олмамагла тямиз щава иля тяъщиз

етмялидир.

е) щавадакы зярярли маддялярин консентрасийасыны нязяря алмагла отагда

санитар нормалара уйьун систем йарадылмалыдыр.

2.3. Ишыгланма

Истещсалатын вя иш йерляринин санитарийа нормалара уйьун гурулмасында

ишыгланма хцсуси йер тутур. Беля ки, о нормал ишыг режиминин тямининдя вя

мящсулдарлыьын артырылмасында ваъиб амил сайылыр. Ишыгланманы тямин

едяркян ашаьыдакылар нязяря алынмалыдырлар:

а) истещсалат сащяси максимум тябии ишыгланма йерляриня малик

олмалыдырлар;

б) имкан дахилиндя сцни ишыгланма заманы лцминисенс лампаларындан

истифадя едилмялидир, бу физики йорулманын азалдылмасына вя ялавя

истилийин айрылмасынын гаршысынын алынмасына кюмяк едир;

ъ) тябии ишыгланмадан истифадя етмяк мцмкцн олмадыьы сащялярдя йерли

ишыгланмадан максимум истифадя едилмялидир.

ч) ишыьын дцшмяси максимум конфорта уйьун тяшкил едилмялидир;

е) ишыгланма ЯТСС нормативляриня уйьун щесабланмалыдыр.

2.4. Горуйуъу васитяляр

Истещсалат мядяниййятини вя тящлцкясиз ямяк шяраитини характеризя

едян ясас шяртлярдян бири дя фящля вя гуллугчуларын ишчи эейим вя горуйуъу

васитялярля тяъщиз едилмясидир. Бу васитялярдян ясасян истещсалат

сащясинин конструктив горуйуъулуг габилиййятинин ашаьы олдуьу вя йа елми-

техники тярягги щяддиня уйьун тящлцкясизлийин тямин олунмасы чятин олдуьу,

цмуми естетик вя санитар-эиэеник гайдаларын тятбиг олундуьу сащялярдя

истифадя едилир.

Мцяссися рящбярлийинин ясас вязифяляри фящля вя гуллугчуларын вахты-

вахтында горуйуъу васитялярля вя эейимля тяъщиз олунмасы, онларын

эейилмясиня нязарятдян ибарятдир.

Фящля вя гуллугчуларын вязифяляри ися бу эейим вя

горуйуъуваситялярдян дцзэцн истифадя етмяк, онлары корламамаг вя тямиз

сахламагдыр.

Горуйуъу васитяляр ашаьыдакы груплара бюлцнцр:

1. изолйасийа васитяляри: пневмо, щидроизолйасийа костйумлары,

скафандрлар;

2. няфяс йолларыны горуйан васитяляр: ялещгазлар, респираторлар, пневмо

шлемляр вя маскалар;

3. хцсуси эейим: комбинизон,йарымкомбинзон, эюдякчя, шалвар, костйум,

халат, плаш, кцрк, юнлцк вя с.

4. хцсуси айаггабы: чякмя, йарымчякмя, айаггабы, галош вя с.

5. баш горуйан васитяляр: каска, шлем, папаг, берет вя с.

6. яли горуйан васитяляр: ялъяк вя с.

7. ешитмя органларыны горуйан васитяляр: кцй ялещиня шлемляр, гулаглыглар,

хцсуси тыхаълар;

8. эюзляри горуйан васитяляр: горуйуъу ейнякляр;

9. горуйуъу гайыш, диелектрик халчалар, хцсуси тутаъаглар вя с.

3. Лайищядя нязярдя тутулан ясас тящлцкясизлик техникасы

тядбирляри

3.1. Бейнялхалг учушларын идаря едилмяси заманы нязярдя тутулан

тящлцкясизлик гайдалары.

Мцлки авиасийа мцяссисяляриндя учуш рейсляринин тяшкили вя йериня

йетирилмяси заманы мцхтялиф техники тящлцкясизлик тядбирляриня риайят

едилмяси мясялясини гаршыйа гойур. Бунлары арадан галдырмагш цчцн

ашаьыдакылара риаййят едилмялидир.

-бцтцн тикинти вя тямир ишляри, щямчинин гурьуларын монтажы вя

низамланмасы норматив сянядляря уйьун гайдада апарылмалыдыр;

-бир ишчи цчцн иш йеринин сащяси 6м2 вя щяъми 19.5м3 кими гябул

едилмялидир;

вентелйасийа вя конденсионер системляри норматив сянядиня уйьун

низамланмалыдыр;

-сащяйя щава, сащя 20м2-дан аз олдугда 30м/с, 20-40м2олдугда 20м/с, 40м2-

дан йухары олдугда ися норматив сянядляря уйьун верилмялидир;

-сойуг щава вахты нормативя уйьун эюстяриъиляр [pic];В=0.1м/с;[pic]%,

-исти щава вахты ися [pic]; В=0.1-0.2м/с;[pic]% олмалыдыр;

-ичяри дахил олан щава зярярли маддялярдян вя микроорганизмлярдян

тямизлянмялидирляр;

-сясин щядди, сяс тязйиги санитар нормалара уйьун олмалыдыр;

-ишыгланма гарышыг олмалыдыр (тябии вя сцни);

-ишыгландырма гурьулары бярабяр ишыгланманы тямин етмялидир;

-ишыгланма мянбяйи иш йериня уйьун йерляшдирилмяли вя операторун

йорулмамасыны тямин етмялидирляр;

-рянэляр гаммасы горуйуъу тясир баьышламалыдыр:

а) таван, диварлар, дюшямя динъялдиъи рянэляр;

б) бязи аз тямасда олунан щиссялярдя ися рянэляр гарышыьынданистифадяйя

иъазя верилир.

-иш йерляриндя ашаьыдакы ишыьын гайытмасы нормаларыны тямин етмяк

лазымдыр:

а) таван цчцн 60-70%

б) дивар цчцн 40-50%

ъ) дюшямя цчцн 30%

ч) мебел вя диэяр гайтарыъы сащяляр цчцн 30-40%.

-ишлямя режими ашаьыдакы шяртляр дахилиндя олмалыдырлар:

а) ясас фасиля нащар фасилясидир;

Страницы: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8


Copyright © 2012 г.
При использовании материалов - ссылка на сайт обязательна.