рефераты бесплатно

МЕНЮ


Международные авиационные организации

биляжяк бир формулу тапсын.

Йухарыдакылардан ялавя, коммерсийа характерли игтисади

проблемляря щямчинин сащяви проблемляр дя: дашымаларын коммерсийа

шяртляринин унификасийасы, рягабят мягсядляри цчцн автомат бронлашдырма

системтяринин тятбиги, мцфлисляшмя иля ялагядар дашыйыжыларын юз

сялащиййятлярини йериня йетирмямяси, енмядя имтинайа эюря

сярнишинляря компенисасийа, истифадя едилмяйян дашыма сяндяляриня

эюря компенсасийа, валйута кючцрмяси гайдалары вя бейнялхалг

авиаталифлярля ялагядар диэяр проблемляр аиддир. Бу проблемляр дя 3-

жц АНК–дя мцзакиря едилиб. Лакин, онларын щялли цчцн конкрет

мяслящятляр гябул едилмяди.

Беляликля, дцнйа щава няглиййатынын инкишафына тясир едян игтисади

проблемляр комплекс вя ейни заманда мйхтялиф истигамятли характер

дашыйыр. Онларын щялли бир сыра сийаси, макроигтисади вя хцсуси сащяви

амиллярля ялагядардыр. Проблемляри щялляринин перспективи вя имканына

эюря 3 йеря айырмаг олар. Биринжиси – о проблемляр ки, онларын

щяллини фяалиййятдя олан сосиал–игтисади системляр чярчивясиндя вя

дцнйа тясяррцфатынын индики вязиййятиндя щяллини эюзлямяк олмаз. Онлара

сийаси–игтисади характерли проблемлярин яксяриййяти аиддир. Икинжи груп

проблемляр ися инди вя йа йахын эяляжякдя ИКАО чярчивясиндя

чохтяряфли ясасларда бцтцн ИКАО цзвляринин истяйи иля щялл едиля

билмяз. Бурайа техники характерли проблемлярин чоху вя коммерсийа

характерли проблемлярин бир гисми аиддир. 3-жц груп проблемляр

йалныз дювлятляр вя милли авиаширкятляр арасында 2 тяряфли ясасда

щялл едиля биляр. Онлара коммерсийа характерли проблемлярин яксяриййяти

аиддир.

ИКАО дцнйа щава няглиййатынын сямяряли инкишафы цчцн бцтцн

мцмкцн тядбирляри щяйата кечирир. ИКАО–нун нювбяти 3 илликдя (1989 -

92) ишлянмиш дцнйа щава няглиййатынын игтисадиййатындакы сащясиндяки

програмларына аиддир – игтисади тядгигатларын давам етдирилмяси, щава

няглиййатынын инкишафында дювлятляря кюмяк, щава няглиййаты щагда

мялуматларын топланмасы вя чап етдирилмяси, буйнялхалг

авиадашымаларда формаллыгларын садяляшдирилмясия кюмяк, щава дашыамларынын

регламентляшдирилмяси, бейнялхалг авиатарифляр механизминин тяшкили,

мцлки авиасийа фяалиййятинин мцхтялиф игтисади аспектляри цзря

тялимлярин вя инструктив материалларын ишлянмяси вя йенидян

щазырланмасы вя с.

3-жц АНК – и вя ИКАО Ассамблейасынын 27-жи сессийасы эюстярир

ки, ИКАО цзвц юлкяляри дцнйа щава няглиййатынын фяалиййятинин

актуал олан игтисади вя сийаси мясяляляриндя ишэцзар ямякдашлыг

курсуну давам етдирмяк арзусундадырлар. Игтисади сащядя ИКАО–нун

фяалиййятини характеризя едяркян Шуранын президенти А. Котейт

дювлятлярин коммерсийа сащясиндя бейнялхалг мцнасибятляря чохтяряфли

йанашманы тятбиг етмяк истядигдя растлашдыглары бир сыра

чятинликляри гейд етди. Онун фикриня эюря бу чятинликляр бейнялхалг

ижтимаиййятин мцлки авиасийанын инкишафында фяалиййятини

зяифлятмямялидир. Чцнки, мцлки авиасийа ИЕЮ вя ИЕОЮ–лярин игтисади

щяйатында чох ишляр эюрцб. Дцнйа ижтимаиййятинин ИКАО–нун фяалиййятиня

марабы ондан хябяр верир ки, бейнялхалг щава няглиййатынын коммерсийа

йюнцмлц проблемляриня чохтяряфли йанашманын тятбигиня мараг артыр.

II.2. ИКАО–нун бейнялхалг щава няглиййатынын игтисади

тянзимлянмяси сащясиндя фяалиййяти

ИКАО–нун мягсядляри 1944-жц ил Чикаго конвенсийасынын 44-жц маддяси

вя преаблуасына уйьун олараг ондан ибарятдир ки, щяр бир авиамцяссисяйя

бецнялхалг щава дашымаларында ядатяли вя бярабяр имканларын тямин

едилмяси шяртиля бейнялхалг щава няглиййатын тящлцкясиз, сабит вя

сямяряли инкишафына шяраит йаратсын. Бунунла ялагядаролараг,

ИКАО–нун дцнйа мигйасында ролу мцяййян едилмиш вя онун практики

фяалиййятинин исти-гамятляри гейд едилди.

Мялум олдуьу кими ИКАО–нун ян йцксяк органы Ассамблейадыр. Онун

сессийалары 3 илдян бир чаьырылыр. Ассамблейанын сессийаларында

техники, игтисади щцгуги характерли мясяляляр щялл едилир.

Ассамблейа ишчи органлар да йарадыр. Онлардан ян ящямиййятлиси Ижра

комитяси, Сялащиййятлярин йохланылмасы цзря комитя, еляжя дя

комиссийалар: техники, игтисади, щцгуги вя инзибати. Игтисади

характерли бцтцн мясяляляр ИКАО Ассамблейасынын Игтисади комиссийасы

чырчивясиндя мцзакиря едилир.

Ассамблейа ИКАО–нун даими фяалиййят эюстярян ижра органыны – Шураны

сечир. Онун тяркибиня эизли сясвермя иля 33 юлкя сечилир. Шура

Ассамблейа гаршысында изащат верир. ИКАО Шурасынын даими ишчи

груплары (органлары): Аеронавигасийа комиссийасы, Бирэя дястяк

комитяси, Авианяглиййат комитяси, Малиййя комитяси, гейри-гануни

мцдахиля щагда комитя. Шуранын комитяляри експерт групларыны (ЕКГР)

йарадыр вя мцвафиг сащялярдя онларын фяалиййятиня башчылыг едирляр.

Бейнялхалг щава няглиййатынын игтисади тянзими мясяляляри

Авианяглиййат комитясиня аиддир вя ашаьыдакы ЕКГР–ны йарадыр:

аваитарифлярин тяйини механизми цзря, щава дашымаларынын

регламентляшдирилмяси цзря, маршрут аваданлыьынын гиймятинин тяйини

цзря, статистика цзря. Авианяглиййат комитясиня ИКАО Шурасына дахил олан

33 юлкянин нцмайяндяляри дахил олур.

ИКАО–нун даими ишчи органы Катибликдир. Она ИКАО–нун Баш Катиби

рящбярлик едир. Катиблик Ассамблейанын, Шуранын вя онларын даими,

мцвяггяти органларынын фяалиййятини тямин едир. Катиблик 5 бцродан

ибарятдир: аеронавигасийа, инзибати, авианяглиййат, щцгуги вя техники

кюмяк цзря бцролар. Щяр бир бцро да шюбялярдян вя сексийалардан

ибарятдир.

Щава няглиййаты фяалиййятинин бцтцн мясяляляри иля Авианяглиййат

бцросу мяшьул олур ки, онун да 2 шюбяси вар:

1) игтисади – статистик;

2) аваданлыьын малиййяляшдирилмяси вя истисмары.

Игтисади–статистик шюбядя 4 сексийа вар: авиатарифтляр,

игтисадиййат, авианяглиййат тядгигатлары, статистика. Аваданлыьын

малиййяляшдирилмяси вя истисмары шюбясиндя ися 3 сексийа вар:

формаллыгларын садяляшдирилмяси, бирэя малиййяляшдирмя, аеропортларын

идаряси вя маршрут аваданлыгларынын истисмары.

Авианяглиййат бцросунун фяалиййяти чохлу мясялялярин щяллини

ящатя едир:

- аналитик тядгигатларын апарылмасы вя щава няглиййатынын

мцхтялиф игтисади проблемляри цзря бахышларын щазырланмасы, о

жцмлядян дцнйа вя реэионал сявиййялярдя щава няглиййатынын эяляжяк

инкишафынын прогнозларынын щазырланмасы;

- аеропорт вя аеронавигасийа васитяляриндян истифадяйя эюря

йыьымлар, авиатарифляр, бейнялхалг щава дашымаларынын (щям мцнтязям,

щям дя гейри-мцнтязям) регламентляшдирилмяси, статистика, формаллыгларын

садяляшдирилмяси, бирэя малиййяляшдирмя сащяляриндя инструктив

материалларын вя диэяр мялуматларын ишлянмяси вя йа

йениляшдирилмяси;

- авианяглиййат конфрансларынын, хцсуси вя зонал мцзакирялярин,

г-рясми реэионал семинарларын вя курсларын щазырланмасы вя щяйата

кечирилмяси иля баьлы комплекс ишлярин тямини;

- Чикаго конвенсийасынын 9-жу ялавясиндяки вязиййятлярин

тятбигиндя разылашмайа дахил олан юлкяляря бецнялхалг щава

дашымаларындакы формаллыгларын садяляшдирилмясиндя йардымын едилмяси;

- бирэя малиййяляшдирмя щагда 1956-жы ил Данимарка вя

Исландийа разылашмаларынын йериня йетирилмяси иля баьлы ишляр;

- БМТ вя диэяр мцвафиг тяшкилатларла, о жцмлядян мцлки

авиасийанын реэионал органлары иля щава няглиййаты сащясиндя бцтцн

мясялялярля ялагядар гаршылыглы фяалиййят вя с.

Дцнйа игитсадиййатынын сащяляриндян бири олан щава няглиййатында

сон иллярдяки просесляр, аваиаширкятлярин малиййя вязиййятляринин

писляшмясиндя якс олунараг тякрар олунан игтисади вя енеръи

бющранлары иля мцшайият олунан капиталист тясяррцфа-тында

гаршыдурмаларын сонракы кяскинляшмяси, бцйнялхалг щава няглиййатынын

игтисади стабиллийини тящлцкя алтына алан нящянэ капиталист

юлкяляри, хцсусиля АБШ–нын гейри-тянзимлямя сийасяти ИКАО–ну мяжбур

едир ки, юз фяалиййятиня йенидян нязяр йетиряряк игтисади

тянзимлямя мясяляляриня даща чох диггят йетирсин.

Гейд етдийимиз кими ИКАО бейнялхалг щава няглиййатынын

инкишафынын игтисади проблемляри иля мяшьул олмурду. Беля

мясялялярля ясасян ИАТА вя диэяр бейнялхалг тяшкилатлар мяшьул

олурдулар.

Лакин, 70–жи иллярин сонунда ИАТА–нын гиймят тянзимлямя

фяалиййятинин бющраны вя рягабят мцбаризяси, авиаширкятлярин игтисади

вязиййятляринин писляшмяси иля ялагядар олараг ИКАО мяжбурян

щюкцмятлярарарсы сявиййядя игтисади тянзимлямя мясяляляри иля мяшьул

олмаьа башлады. Беки ки, цсуси АНК–си (1977) вя 2-жи АНК – си

(1980), щансылар ки, Ассамблейанын А21-25 вя А22-25 гятнамяляринин йериня

йетирилмяси цчцн чаьырылмышлар, бейнялхалг щава няглиййатынын инкишафы

иля баьлы сырф игтисади проблемляря щяср едилмишдир. Онлар

тяряфинндян бейнялхалг авиатариф вя бейнялхалг щава дашымаларынын

регламентляшдирилмяси иля ялагядар гябул едилян мяслящятляр сонралар

Ассамблейанын 22-жи вя 23-жц сессийаларында тясдиг едилдиляр.

Игтисади тянзимлямяйя Ассамблейанын 24-жц сессийасы да бюйцк

тющфя верди. Онун игтисади комиссиасы щава няглиййатынын ясас

проблемляриня бахды:

- бейнялхалг щава дашымаларынын регламентляшдирилмяси;

- бейнялхалг авиатарифляр;

- щава няглиййаты проблемляри цзря ИКАО гярарларынын

системляшдирилмяси;

- щава няглиййатынын сонракы инкишафы иля баьлы ясас проблемлярин

сийащысы;

- эяляжякдя авиайанажаьын олмасы мясяляси иля ялагядар олан проблем вя

с.

ИКАО–нун щава няглиййаты вя бирэя малиййяляшдирмя, еляжя дя

мцлки авиасийанын вязиййяти сащясиндяки ишлярин нятижяляри вя

фяалиййятинин гиймятляндирилямяси иля ялагядар юлкялярин нцма-

йяндяляри ИКАО–нун эятирдийи игтисади эюстярижилярин ящямиййяти,

ИКАО–нун дашымаларын артымы темпляриндя прогноз гиймятляндирилмясиндя

чох оптимист йанашма; щава дашымаларына гиймятляри вя цмуми игтисади

активлийи прогнозлашдырмаг цчцн екзоэен дяйишянлярин економетрик

моделдя истифадясинин мягсядяуйьунлуьу щагда, аеронавигасийа хидмятиня

юдямялярля ялагядар ИЕОЮ–лярин малиййя боржларынын компенсасийасынын

мцмкцнлцйц, регламентасийа сащясиндяки дяйишикликляр вя онларын

бейнялхалг щава нягдиййатынын инкишафына тясири щагда фикирляр

мцбадиляси етмишляр. Ассамблейанын 24-жц сес-сийасында БМТ – нын

хцсуси авиасийа тясисаты олан ИКАО–нун ролунун «азалдылмасы»

тенденсийасы иля ялагядар наращатлыглар гейд едилди. Бу да ИКАО–нун

сялащиййятляриня аид щава няглиййаты проблемляринин щялли цчцн

диэяр бейнялхалг тяшкилатларын жялби иля ялагядардыр.

«Щава няглиййатынын ясас проблемляри» маддясинин мцзакиряси

заманы Ассамблейа иштиракчылары бейнялхалг щава дашымаларында

регламентляшдирмяйя бюйцк диггят йетирдиляр. Бу сащядяки ИКАО–нун

фяалиййятиндя 2 истигамяти айырырлар. Биринжийя аиддир: мювжуд

икитяряфли разылашмалар системинин юйрянилмяси вя ИКАО цзвц

юлкяляринин икитяряфли сявиййядяки ишляриня кюмяк цчцн инструктив

материалларын вя арайыш сянядляринин щазырланмасы. Икинжийя аиддир:

щава ялагяляри щагда разылашмалара «стандарт вязиййятлярин» ялавя

едилмяси иля баьлы чохтяряфли разылыьын ялдя едилмяси. Бу мягсядля

ИКАО Шурасынын эюстяришиля щава дашымаларынын регламентляшдирилмяси

цзря ЕКГР–масы икитяряфли разылашмаларын маддялярини юйрянир вя гейри-

мцнтязям бейнялхалг щава дашымаларынын регламентляшдирилмяси, дашыма

щяжмляринин тянзимлянмяси мейарларыны вя рящбяр принсиплярини йарадыр

вя с.

Ассамблейанын 24-жц сессийасында бу мясялялярин мцзакиряси

«Бейнялхалг щава дашымаларынын регламентляшдирилмяси цзря тяшкилатын даими

иши» гятнамясинин (А24-11) гябулу иля йекунланды. Орада дейилир ки,

ИКАО Шурасы гейри-мцнтязям щава дашымаларынын регламентляшдирилмяси цзря

тядгигатларыны давам етдирсин. Илк нювбядя ися бейнялхалг щава

дашымаларынын регламентляшдирилмясиня рящбярлик ады алтында инструктив

материалын ишлянмяси нязярдя тутулур. Орайа артыг ишлянмиш

материалдан ялавя бу сащядя юлкялярин сийасяти щагда мялумат да

дахил едилмялидир.

Щава няглиййатынын игтисади тянзими проблеминин реэионал

аспектляри юз яксини А24-12 бяйамнамясиндя тапыб. Бу да ИЕОЮ – ляря

бейнялхалг щава дашымаларыны щяйата кечирмяк цчцн ядалятли вя

бярабяр имканлар верилмясини тямин етмяйя йюнялиб. Ялдя едилян

игтисади хейири ися юз милли инкишафларына йюнялтсинляр. Гябул

едилян бяйамнамянин мащиййяти реэионал игтисади груплашмалар

чярчивясиндя ващид мараглар консепси-йасынын гябулуна чаьырыш, бу вя

йа диэяр груплашмалара дахил олан ИЕОЮ – лярин щава дашымаларына

аид коммерсийа вя диэяр щцгугларын гаршылыглы файда ясасында вя бу

ишдя мараглы олан дювлятляр тяряфиндян баьланан щава няглиййаты

щагда шяртляря уйьун олараг щялл едилмясини мяслящят эюрцлмяси. ИКАО

Ассамблейасынын 24-жц сессийасынын Игтисади комиссийасынын ишиндя

ясас йери тариф мясяляляри, хцсусян дя авиадашыйыжылар тяряфиндян

тарифлярин йериня йетирилмяси мясяляляри тяшкил етди. Бюйцк мигйасда

позунтулардан ибарят бу сащядяки щазырки вязиййят бязи щалларда

дювлятляри мяжбури жяза тядбирляриня сювг етди. ИАТА иля мцхтялиф

формаларда щяйата кечирилян ямякдашлыгла йанашы проблемин щяллиндя

ИКАО–нун кюмяйи бунлардан ибарятдир: бу сащянин сийасяти вя

практикасына аид мялуматы якс едян инструктив материалларын

дювлятляря вя авиаширкятляря щазырланмасы, аналитик тядгигатларын

апарылмасы, тариф позунтуларынын ясас сябябляринин арадан

галдырылмасыны якс едян тарифляря ямял едилмясинин рящбяр

принсипляринин ишлянмяси. А24-13 – дя гейд едилиб ки, тарифлярин

тясдиги вя она ямял олунмасы, о жцмлядян тарифлярин ейни олмасыны

дястякляйян авиаширкят ассосасийалары, мцлки авиасийанын реэионал

тяшкилатлары, дювлятлярин фяалиййятинин дястяклянмяси щагда А18-18 вя А21-

29 гятнамяляри гцввядя галсын.

Щава няглиййатынын эяляжяк инкишафы иля ялагядар ясас

проблемлярин сийащысы 6 щиссядян ибарятдир :

1) щава няглиййатынын инкишафы;

2) аеропортларын вя маршрут аеронавигасийа аваданлыьынын вязиййяти;

3) бейнялхалг мцлки авиасийанын фяалиййятиня гейри-гануни мцдахиля;

4) мцлки авиасийа вя ятраф мцщит;

5) щава дашыйыжыларынын игтиссади вязиййяти;

6) бейнялхалг щава дашымаларынын щяйата кечирилмяси заманы

формаллыгларын садяляшдирилмяси.

ИКАО чох ящямиййятли вя тез бир заманда щялл едилмяси лазым

олан 2 проблеми гейд едиб: сяся эюря сертификатлашманы кечмяйян

щава эямиляринин истисмарына тятбиг едилян мящдудиййятляр вя бязи

юлкялярин юз милли ганунверижилийини бейнялхалг щава няглиййатына,

хцсусян дя рягабят сащясиндя тятбиги. Биринжи проблем бязи

юлкялярин щансылар ки, биртяряфли гайдада сяся эюря мящдудиййятляр

гябул етмишляр, А23-10 гятнамяси-нин бяндлярини позмаглары

нятижясиндя йараныб.

ИКАО цзвлярини даща чох икинжи проблем наращат едир. Беля ки,

айры – айры юлкяляр тяряфиндян тятбиг едилян истисмар, малиййя вя

игтисади характерли мящдудиййятляр осон нятижядя коммерси-йа

практикасы иля баьлы дискриминасийа тядбирляринин гябулуна апарыр.

Бу да бейнялхалг щава няглиййатынын инкишафыны чятинляш-дирир вя

бейнялхалг щава дашымаларынын бцтцн юлкялярин марагларыны нязяря

алараг, бярабяр вя ядалятли имканлар принсипиня уйьун инкишафыны

якс етдирян Чикаго конвенсийасына зиддир. Бунунла ялагядар олараг,

дювлятлярин чоху «Бейнялхалг щава няглиййатына тя ‘ сир едян

биртяряфли тядбирляр» адлы А24-14 гят-намясини гябул етдиляр. Орада

гейд едилиб ки, юлкяляр биртяряфли тядбирляря ял атмасынлар, милли

ганунверижилик актлары бейнялхалг щава няглиййатына спесифик

хцсусиййятляри нязяря авлмадан тятбиг едилмясин. Шурайа ися мяслящят

эюрцлдц ки, биртяряфли актларын бейнялхалг щава няглиййатына

тясирини юйрянсин вя бу сащядя, хцсусян дя милли ганунверижилийин

тятбигинин нятижяляринин рящбяр принсипляринин щазырланмасы.

3-жц АНК–дя гейд едилян щава няглиййатынын эяляжяк инкишафы

иля ялагядар олан ясас проблемляря аиддир: бейнялхалг щава

няглиййатына рягабят сащясиндя милли ганунверижилийин тятбиги.

Страницы: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9


Copyright © 2012 г.
При использовании материалов - ссылка на сайт обязательна.